Wymagania na rynku ziemniaka


W obecnym czasie w wielu krajach, nie ma takiej możliwości aby skupić się tylko na wielkości osiągniętego plonu ziemniaków i dostosować się jednocześnie do potrzeb rynku. Producenci rolni muszą dążyć do osiągnięcia jakości wymaganej przez końcowego odbiorcę. Jakość jest również kontrolowana przez różnych inspektorów, jeśli zostanie wykryta niska jakość ziemniaków, istniej możliwość zmniejszenia ceny lub, w najgorszym przypadku, konieczność odrzucenia uprawy.
W konsekwencji cały program uprawy ziemniaka, od wyboru odmiany, gęstości sadzenia oraz zabiegów agrotechnicznych jest skupiony na wysokiej jakości plonu, który w pełni spełnia oczekiwania konsumentów.

Ziemniaki przeznaczone do spożycia bezpośredniego

Jakość bulw ziemniaków pod względem wyglądu oraz właściwości smakowych po ugotowaniu jest najważniejsza dla konsumentów. W dużej mierze o tych właściwościach decyduje odmiana ziemniaków, ale również warunki odżywienia i wzrostu roślin.
Na rynek bezpośredni wymagane są bulwy o stałych kształtach i wymiarach (powyżej 35mm), o ładnej skórce, wolnej od chorób czy skaz. Bulwy nie powinny ulegać ciemnieniu w stanie surowym, ani po ugotowaniu oraz powinny cechować się dużą smakowitością.

Zawartość suchej masy jest również istotna. Zawartość suchej masy powyżej 18-20% powoduje, że bulwy są bardziej podatne na stłuczenia i mogą rozpadać się podczas gotowania.
Odmiany ziemniaków konsumpcyjnych dzielimy ze względu takie parametry jak: rozgotowanie, konsystencję, mączystość, wilgotność i strukturę miąższu na cztery typy użytkowe: typ A – sałatkowy, typ B ogólnoużytkowy, typ C mączysty oraz typ D bardzo mączysty.

Ziemniaki dla przetwórstwa

Ziemniaki przeznaczone do przetwórstwa powinny być równomiernego kształtu, standardowej wielkości i jakości od jednego końca bulwy do drugiego.
Dla frytek i chipsów wysoka zawartość suchej masy w bulwach jest konieczna w celu osiągnięcia odpowiedniego koloru smażenia. Standardowe wzorniki kolorów są używane przez przetwórców w celu osiągnięcia stabilności w kolorze smażenia. W przeszłości kontrakty ziemniaczane zaczynały się od wymogu 18% suchej masy w bulwach jako minimum dla przetwórstwa na chipsy i frytki. W dzisiejszych czasach poszukuje się ziemniaków o zawartości suchej masy 20-25%.

Zawartość niektórych cukrów- zwłaszcza cukrów redukujących- musi być niska, w innym przypadku frytki czy chipsy zaczną ciemnieć podczas smażenia. Umowy zazwyczaj określają akceptowaną wielkość cukrów redukujących. Dla frytek wartości te mieszczą się zazwyczaj w przedziale 0,25%-0,5%; natomiast dla chipsów optymalna zawartość to 0,05%-0,15, maksymalnie dopuszczalna to 0,3% świeżej masy.
Przetwórcy zazwyczaj stosują kary umowne za straty poniesione z powodu wad bulw, przebarwień, szkód spowodowanych przez szkodniki, zielonych przebarwień, pęknięć itd. Z tego tytułu zachowanie wysokiej jakość produkowanego materiału powinna być celem Rolnika.

Produkcja skrobi

Ziemniaki są jednym z najważniejszych światowych surowców do produkcji skrobi. Wybór odmiany jest bardzo ważny, w większości krajów w tym i w Polsce czy Niemczech wymagane są bulwy o zawartości powyżej 13% skrobi. Im większa jest zawartość skrobi tym mniejsze są odpady z jej produkcji. Bulwy ziemniaków zawierają granulki skrobi o bardzo różnej wielkości ( 0,4-4 w porównaniu z 0,2-1,6 w zbożach) oraz wysoką zawartość fosforanów. Jakość skrobi wpływa na końcową jakość produktu, w szczególności na jego lepkość.
Odmiany spełniające wymogi ziemniaków skrobiowych stanowią odmiany kulinarne typu C i D, mączyste o długim okresie wegetacji.

Produkcja sadzeniaków

Wysokość plonu oraz jego jakość jest ściśle uzależniona od jakości sadzeniaków. Dlatego, aby być pewnym jakości sadzeniaków wprowadzono świadectwa kwalifikacji materiału sadzeniakowego.
Ziemniaki uprawiane na sadzeniaki powinny wydawać bulwy o jednolitej, małej wielkości- zwykle jest to wielkość od 30-60mm. Istotne jest aby rośliny zawiązywały jak największą ilość bulw.

Zespół Agronomów
Zespół Agronomów
Doradztwo agronomiczne dla upraw rolniczych

Ziemniak - kluczowe fakty