Znaczenie poszczególnych składników pokarmowych

Stan odżywienia wieloletnich upraw sadowniczych to wynik wielu czynników, takich jak odmiana, podkładka, rodzaj i zasobność gleby w składniki pokarmowe, stan zdrowotny plantacji, wielkość plonu w poprzednim sezonie, a także rozkład temperatur, opadów podczas jesieni i zimy. Odżywienie jest również związane z ilością i jakością zastosowanych w poprzednim roku, jak i w bieżącym sezonie nawozów.

Kompleksowe i wielostronne podejście do nawożenie drzew ziarnkowych w celu uzyskania wysokiego plonu z najwyższą jakością owoców jest niezbędne. Każdy składnik pokarmowy spełnia określone funkcje, a jego niedobór powoduje ograniczenie potencjału plonotwórczego i obniżenie jakości owoców.

Makroelementy

Azot należy do składników mineralnych bardzo silnie determinujących wzrost i plonowanie roślin. Cykl pobierania azotu jest ściśle związany z fazami fenologicznymi uprawy. Zwykle intensywne pobieranie azotu przez drzewa owocowe zaczyna się około pełni kwitnienia. Do tego okresu rośliny korzystają z naturalnych zapasów azotu, który został zgromadzony w poprzednim sezonie w ich tkankach.

Wpływa na sprawny przebieg procesów fotosyntezy i transportu asymilatów do miejsc ich przeznaczenia, m.in.: do owoców. Jego niedobór w większości przypadków jest czynnkiem limitującym wielkość plonu (Filipczak i Olszewski, 2005). Niedobór azotu pojawia się na starszych liściach, które stają się blade oraz stopniowo żółkną. Skrajny niedobór azotu prowadzi do występowania opisanych symptomów na młodszych częściach roślin oraz do zahamowania wzrostu pędów, liści, słabego wiązania owoców i ich wcześniejszego dojrzewania. Nadmiar azotu charakteryzuje się intensywnym wzrostem drzew. Rośliny posiadają więcej cech wegetatywnych, ciemną barwą liści, słabiej wybarwione owoce. Nadmiar azotu może powodować niedobory innych składników pokarmowych, m.in.: potasu, wapnia, żelaza. Szeroki stosunek azotu do wapnia (N:Ca) w owocach, spotykany w przypadku przenawożenia drzew azotem sprzyja występowaniu chorób fizjologicznych owoców, a także może pogarszać ich właściwości przechowalnicze.

Potas jest składnikiem pokarmowym, pobieranym w największych ilościach przez rośliny sadownicze. W praktyce bardzo często podkreśla się wpływ potasu na odpowiedni wzrost i wigor rośliny, zmniejszenie stresu związanego z niedoborem wody, poprawę odporności roślin na niskie temperatury, pomoc w regeneracji po uszkodzeniach mrozowych oraz wpływ na dobre wybarwienie oraz smak owoców.

Jako iż składnik ten jest w znacznym stopniu kumulowany w owocach i wynoszony wraz z nimi po zbiorze poza obręb sadu, stosowanie nawozów zawierających potas powinno odbywać się regularnie w odpowiednim momencie wegetacji, tak ażeby zwiększyć skuteczność zabiegu.

Wapń należy do najważniejszych makroelementów decydujących o jakości owoców w uprawach sadowniczych. Dzięku swoim funkcjom: wiązaniu sąsiednich komórek w blaszce środkowej oraz wchodzeniu w struktury ścian komórkowych pełni funkcje stabilizujące. Jest pobierany głównie biernie w wyniku transpiracji poprzez ksylem w związku, z czym jego przemieszczanie się do owoców z liści jest ograniczone.

Mikroelementy

Bor, cynk oraz mangan należą do grupy mikroelementów odgrywających istotną rolę w produkcji sadowniczej. Funkcje boru związane są z podziałami komórkowymi młodych, przyrastających części roślin. Dobre zaopatrzenie w ten składnik w momencie kwitnienia, oraz na początku wzrostu zawiązków owoców jest kluczowe dla kształtowania plonu. Cynk, dzięki swoim zdolnością polegającym na utrzymaniu integralności membran komórkowych podnosi odporność roślin (m.in.: pąków kwiatowych) na niskie temperatury. Mangan sprzyja wykształcaniu barwy zasadniczej skórki owoców.

Owoce ziarnkowe - inne kluczowe informacje