Ogólne zasady dotyczące fertygacji w jagodnikach

Ogólne zasady dotyczące fertygacji w jagodnikach 

Jeżeli posiadają Państwo plantację, gdzie możliwe jest wprowadzanie nawozów za pomocą fertygacji, posiadacie Państwo aktualną analizę wody i gleby, zapraszamy do bezpłatnego kontaktu z którymś doradców z działu sprzedaży profesjonalnych nawozów dla ogrodnictwa Yara Poland w celu ułożenia dokładnego programu fertygacyjnego dla Państwa plantacji. Parę ogólnych informacji dotyczących tej techniki jest zawartych w poniższym artykule, opracowanym przez Dr inż. Andrzeja Grendę. 

Fertygacja jest systemem zasilania roślin składnikami pokarmowymi dostarczonymi wraz z wodą. Co należy wiedzieć, jakie podstawowe czynności należy wykonać, planując wprowadzenie tej metody nawożenia na plantacjach roślin jagodowych, ażeby uzyskać zadawalające wyniki? 

W naszych warunkach klimatycznych w uprawach polowych fertygacja powinna być uzupełnieniem nawożenia tradycyjnego. Nawet, na wieloletnich planatcjach jagodowych, które będą ściółkowane, przygotowanie gleby za pomocą nawozów podstawowych, przed założeniem plantacji powinno być bardzo staranne i opierać się na analizie gleby.  Należy też zaznaczyć, że przy wzrastającym plonie, niekorzystnych warunkach klimatycznych i wielu innych czynnikach, możliwości łatwego sterowania uprawą za pomocą fertygacji będzie coraz bardziej istotna. 

Diagnostyka i planowanie 

Podczas planowania fertygacji należy wziąć pod uwagę zasobność gleby w składniki pokarmowe, przede wszystkim w fosfor, potas, magnez i wapń, wykonać analizę chemiczną wody, gdzie do najważniejszych wskaźników będzie należało jej pH, EC, zawartość wodorowęglanów, wapnia i żelaza. Należy również uwzględnić inne czynniki związane ze stanowiskiem, takie jak: gatunek, odmiana, wiek plantacji, rozstawa, klasa bonitacyjna gleby itd.. To wszystko wpłynie w końcowym bilansie na dokładną ilość składników pokarmowych która powinna być zaaplikowana za pomocą fertygacji. 

Skuteczność fertygacji 

Skuteczność tej metody gwarantują następujące czynniki: używanie w pełni rozpuszczalnych nawozów wysokiej jakości, dostosowanie dawek nawozów do fazy rozwojowej roślin i ich stężenia do częstotliwości zabiegów (przy częstym nawożeniu stężenie nawozów w wodzie nie powinno być mniejsze niż 0,05%, a  przy fertygacji, np. raz, dwa razy w tygodniu, powinno być wyższe, ale nie może przekraczać 0,3%). Według Tredera (2015 r.) optymalne stężenie nawozów, podawanych raz na tydzień, nie powinno przekraczać 0,1%. Jednym z najbardziej dokładnych wskaźników stężenia jest pomiar EC pożywki już na kroplowniku. Według danych holenderskich, dla fertygacji roślin jagodowych zakres zadawanego EC kształtuje się od 0,9 nawet do 2,5. W okresach o podwyższonej temperaturze i anomaliach pogodowych wskazuje się na konieczność pracy z jak najniższym EC.  

Na glebach lżejszych pożywkę należy podawać częściej, ale w mniejszych stężeniach, natomiast na glebach cięższych – rzadziej, stosując wyższe stężenia roztworu roboczego. Przy wysokiej wilgotności gleby stężenie roztworu do fertygacji powinno być zwiększone. Przygotowując stężony roztwór nawozów (zazwyczaj 10%), nie wolno mieszać nawozów wieloskładnikowych z saletrą wapniową, saletry wapniowej z nawozami z grupy Kristalon i Superba (rys. 1 ). 

Rys.1. Sporządzanie stężonych roztworów nawozów

W każdym zbiorniku umieszcza się nawozy, które mieszają się ze sobą, ale nie mieszają się z nawozami z innych zbiorników. 

Najlepszym systemem do wprowadzania nawozów jest układ co najmniej dwóch zbiorników (rys. 2), gdzie za jednym razem wprowadzamy saletrę wapniową (lub inne saletry), a następnie w tym samym zbiorniku, już po aplikacji saletr (nigdy jednocześnie), nawozy oparte na siarczanach, MAP, MKP oraz inne. Drugi zbiornik służy nam jako rezerwuar rozpuszczonego kwasu azotowego lub innego, którego dozowanie powinno wynikać z analiz wody. Coraz częściej spotyka się układ trzech zbiorników, który daje nam możliwość stosowania wszystkich grup nawozów oraz kwasu jednocześnie. Tak wyspecjalizowany system oparty na komputerze nawozowym oraz systemach mieszania wiąże się z dużymi kosztami, ale jest najbardziej dokładny. Najbardziej popularne urządzenia do wprowadzania stężonych roztworów nawozów, spotykane w sadach to: inżektory oraz pompy działające proporcjonalnie, a także wspomniane już wcześniej miksery nawozowe z komputerami, których praca polega na sporządzeniu odpowiedniej pożywki na podstawie zadanego pH i EC. 

Rys. 2.  Układ dwóch zbiorników do fertygacji

Zalety i wady fertygacji 

Równomierne rozprowadzenie składników pokarmowych, dostarczanie ich w zasięg systemu korzeniowego, jak również zmniejszenie dawek nawozów w porównaniu z innymi metodami to zalety fertygacji. Ponadto do korzyści zalicza się zwiększenie efektywności działania nawozów poprzez podawanie ich w tzw. fazach krytycznych, ograniczenie wymywania składników pokarmowych z gleby (nie podajemy ich na zapas), a także swobodne regulowanie dawek nawozów oraz częstotliwości ich aplikacji, ograniczenie wykorzystania maszyn, oszczędność paliwa. Fertygacja umożliwia też wprowadzanie składników pokarmowych, których dostarczenie tradycyjną drogą jest czasami bardzo trudne, np. fosforu. Aplikowanie bardzo aktywnych form tego składnika razem z wodą do sadu czy jagodnika pozwala uniknąć w niektórych sytuacjach choroby replantacyjnej.  

Fertygacja ma też wady, do których należą przede wszystkim: większe ryzyko popełnienia błędu (zasolenie podłoża poprzez nieodpowiednio dobrane EC, zalanie) niż przy posypowym stosowaniu nawozów, wysoki koszt instalacji i nawozów (powinny być bardzo dobrej jakości), a także wymycie niektórych składników pokarmowych (potasu) poza system korzeniowy czy „przyzwyczajenie się systemu korzeniowego” do objętości gleby, w której znajduje się woda i składniki pokarmowe, co może powodować w pewnych sytuacjach zahamowanie rozrastania się korzeni.